دکتر اسماعیل نرماشیری معاون آموزشی و پژوهشی دانشگاه ولایت :

چشم انداز پژوهشی دانشگاه ولایت چشم اندازی هدفمند است .

هفته پژوهش فرصت مناسبی بود تا گفتگوی صمیمانه ای با دکتر اسماعیل نرماشیری معاون محترم آموزشی و پژوهشی دانشگاه داشته باشیم
۲۵ آذر ۱۳۹۸ | ۱۰:۱۳ کد : ۱۰۸ اخبار
تعداد بازدید:۱۲۱۷
چشم انداز پژوهشی  دانشگاه ولایت چشم اندازی هدفمند است .

ضمن عرض تبریک فرا رسیدن هفته پژوهش خدمت شما ، بفرمایید   هدف از  نامگذاری  این هفته  به نام هفته پژوهش  چیست ؟

من از شما بسیار سپاسگزارم به جهت اینکه  در هفته پژوهش نگاه پژوهش محور به این موضوع در دانشگاه دارید  و باید عرض کنم که خوب شعار هفته پژوهش در سال 98 «پژوهش هدفمند و فناوری ارزش آفرین در خدمت تولید ملی» است  و نگاه به این شعار چند بُعد مسئله را روشن می کند  ، اول اینکه ما به هر کاری نباید پژوهش اطلاق کنیم بلکه پژوهش هایی که کاربردی هستند و یک هدف مشخص را دنبال می کند  را می توانیم در این تعریف ، تفسیر کنیم  و در واقع  باید به کارها و اقداماتی که کاربردی  و ارزش آفرین هستند پژوهش بگوییم و این ارزش آفرینی ها باید منجر به تولید در عرصه های مختلف از جمله فرهنگ و صنعت باشد و  البته این را هم در نظر داشته باشیم که در هر دو  وجهش باید در راستای تولید ملی باشد  و  می شود گفت این توسعه آفرینی هم باید در همین راستا باشد .

 جناب بفرمایید که وضعیت پژوهش را در حوزه دانشگاه و به خصوص مراکز آموزش عالی چگونه ارزیابی می کنید ؟

باید عرض کنم اگر از دریچه تاریخی بخواهم  در این مورد  حرف بزنم شاید خیلی نشود   موشکافی کرد موضوع رو باید برگردیم به خاستگاه فکر و اندیشه ، دانشگاهها در نسلهایی که یکی پس از دیگری طی شده تا نسل چهارم  که به نسل های کار افرین می رسد  آنچه که با عث رشد نسل های کار آفرین شده است  بر آمده از آموزش و پژوهش نوین است و این وضعیت بر اساس آنچه که داده های علمی اثبات می کند زحمت های زیادی برای آن  کشیده شده اما اقناع کننده نیست چرا که ایران سرزمینی پویا با فکرهای گسترده و وسیع  است اما نظام های حاکم بر روند پژوهش نظام های محکمی نیست و آیین نامه ها نتوانسته انسجام را خلق کنند و محکم باشند  و یک مقداری تشدد و پراکندگی هنوز وجود دارد که در مورد  این مباحث در وزارت خانه و معاون علمی فن آوری ریاست محترم  جمهوری  بحث و صحبت شده و  اهداف رو مشخص کردند  و یک مقدار زمان بر است و همانطور که گفتم تلاش هایی شده اما اقناع کننده نیست و باید فرصت داده شود تا هم دانشگاهها و همه ء پیکره جامعه به فکر پژوهش و به خصوص پژوهش  کارآفرین  که منجر به تولید ثروت ملی است ، باشند .

  از نظر شما  چه ارتباطی بین پژوهش ، دانشگاه و رشد فضاهای آموزشی در دانشگاهها وجود دارد ؟

 در کشور ما نگاههای متفاوتی نسبت به دانشگاهها وجود دارد  و اگر ما دانشگاهها را یک نهاد کوچک فرض کنیم قطعا اون دانشگاه رسالت و جایگاه و تاثیر گذاری خودش را از دست می دهد و در بسیاری از کشورهای پیشرفته  دانشگاهها جامعه را درون خودشون قرار دادند  و به عبارت ساده تر  دانشگاه خودش جامعه ای گسترده است که  جوامع دیگر در دانشگاه قرار داردند و در واقع عنوان یونیور سیتی هم به همین معنا است اما در جامعه ما متاسفانه با وجود اهمیتی که به دانشگاه می دهند و آن را مکانی برای تولید علم و انسان های علمی می دانیم و در مسیر مرزها و فکر ها حرکت می کند به نظر من هنوز جامعه ما متوجه جایگاه دانشگاه نیست و یا نتوانسته اند درک کنند  که دانشگاه کجای جامعه را می تواند رهبری کند و  البته شاید مرزهای فکری این دو تا هنوز متفاوت هستند و اگر ما بتوانیم این فهم نادرست را از دانشگاه و جامعه برداریم  و در واقع   جامعه در دل دانشگاه و دانشگاه در دل جامعه باشد قطعا می فهمیم که  دانشگاه جای اندیشمندی ِدانا محوری است  و وقتی دانشگاه دانا محوری شد جامعه خود به خود عقلانی  می شود و عقلانیت و دانا محوری یکی بشود قطعا رشد ایجاد می شود و این یعنی  موفقیت در پژوهش .

برای اینکه دانشگاهها به سوی برنامه هدفمند و پژوهشی کشیده شوند ، چه راهکار و پیشنهادی دارید ؟

ببینید اولا اگر بخواهیم در راستای این  رویکرد جدید فکر کنیم باید  ابتدا آیین نامه ها را درست کنیم و در مرحله ء  بعد باید بدانیم که توقع ما از دانشگاه و یک عضو هیأت علمی  در چه حدی می باشد .

خیلی از اساتید و اعضای محترم هیأت علمی اعتقاد دارند  که ما  باید اعضای علمی آموزشی را از اعضای  علمی پژوهشی جدا کنیم اما من اعتقادم یک چیز دیگری است و در واقع فکر می کنم اگر آموزش ها کیفی شوند حتماً پژوهشها نیز کیفی  خواهند شد ، چرا ؟ چون پژوهش است که از متن آموزش می جوشد و  بالا می آید . مگر می شود بدون مطالعه و شناخت و اندیشه پژوهش کرد ؟

 باید بدانیم که پژوهش ها بر آمده ی مطالعات هستند و من معتقدم باید این دو را نزدیک  کرد  و باید بگوییم  یک : آموزش کیفی و نوین  و دوم  پژوهش کیفی و نوین . پس بنابر این آیین  نامه ها را ، انگیزه ها را ، تعریف ها را باید منسجم و نزدیک به هم آورد و بعد می بینیم که  پژوهش ما پژوهش درستی خواهد شد .

 در حال حاضر  جایگاه پژوهش را  در توسعه  و رشد جامعه چگونه ارزیابی می کنید ؟

 اگر همه ء بخش های نهاد اجتماعی و مراکز و آموزشگاهها و ادرات بتوانند در ساختار پژوهشی خود  تعاریفی که اشاره کردم را اصلاح کنند  می توانیم  موضوع پژوهش را به خوبی بفهمیم . متاسفانه بعضی آیین نامه ها طوری نوشته شده اند  که انگیزه های عضو هیأت علمی را طوری هدایت    می کند که فقط دنبال پایه است و این بلای جان دانشگاه و پژوهش است  و باید توجه داشته باشیم که اگر پژوهش های ما کابردی باشد جامعه ما متحول خواهد شد و رابطه بین جامعه و دانشگاه اینجاست که  می تواند معنا دار باشد و ما می توانیم به جامعه و صنعت و دانشگاه معنا بدیم که اینها همنوا باشند و این همنوایی می تواند توسعه پایدار برای جامعه و صنعت و دانشگاه داشته باشد و باید مرزهای مشترکشان به هم خیلی نزدیک باشد .

چشم انداز پژوهشی دانشگاه ولایت را چگونه می بینید ؟

 دانشگاه ولایت از دانشگاههای است که مسیر خودش رو بر اساس افق و سند چشم انداز طراحی کرده و این هدفگذاری کاملا مشخصه و ما بر اساس همین افق و چشم انداز کارها را مشخص کرده ایم و الان  از مهمترین کارهای ما این است که بتوانیم پژوهش های برون منطقه ای یا درون منطقه ای و یا پژوهش های درون دانشگاهی و یا برون دانشگاهی  را داشته باشیم چرا که  دانشگاه ا ز این مسیر می تواند رابطه خود را با جامعه و صنعت حفظ کند . البته باید این را عنوان کنم که بنا داریم اعضای هیأت علمی دوره های      کار آموزی را در صنعت سپری کنند تا بتوانیم به واسطه آن تبدیل وضعیت آن ها را رقم بزنیم و سعی کردیم که به کارهای سطحی و فاقد ارزش علمی  خیلی نپردازیم و تمام موضوعات پژوهش های خود را بر اساس نیاز منطقه طراحی کنیم  و یقین داریم که با  هماهنگی و تعامل  با ادرات و بخش های دیگر جامعه  تمام پژوهش های دانشگاه ولایت در راستای توانمند سازی منطقه خواهد بود .

از دریچه نگاه شما نقطه مطلوب در باب پژوهش در دانشگاه و مراکز آموزش عالی کجاست و ما چقدر با آن  فاصله داریم ؟

فاصله ها که زیاد است و البته باید بر اساس امکانات قضاوت کرد . دانشگاه ولایت به عنوان یکی از بهترین  دانشگاههای استان است  و این را با اعتقاد و اعتماد می گویم و می دانیم که آینده خوبی برای آن ترسیم شده است اما یک مقدار باید امکانات آزمایشگاهی و تحقیقاتی دانشگاه قویتر بشود . در حال حاضر امکانات ما همه آموزشی است و  البته آموزش برای پایه سازی و بنیان سازی فکر خیلی مهم است  اما برای تحقیقات پژوهشی کم است و باید ابزار قوی تر و بیشتری خریدرای بشود  و من نگاهم این است که به امید خدا و با استفاده از ظرفیت اعضای هیأت علمی بتوانیم این روند رو به رشد در داشگاه ولایت را بهبود و اگر نقطه ضعفی هست آن را آسیب شناسی و بر طرف و نقاط قوت را برجسته و برند کنیم . من احساس می کنم یکی از نقاط ضعف ما کمبود امکانات آزمایشگاهی است که باید اصلاح شود .

به نظر شما تحول در پژوهش در دانشگاهها باید از کجا شروع شود  و به کجا باید برسد ؟

 یکی از پژوهش ها در واقع  شناخت درست از جامعه است و ما باید ببینیم که در سطح جهان چه اتفاقاتی دارد رقم می خورد  ، ما بُعد رقابت پذیری در جهان را نباید فراموش کنیم  چرا که بسیاری از کشورها جهان را به سمت مهارت آفرینی جهت داده اند  و الان ما باید همین کار را کنیم و پژوهشهای ما باید تبدیل به مهارت شود و دانشجویی که از دانشگاه خارج می شود باید روحیه اشتغال پذیری را داشته باشد به این معنا که  ایده هایی باید در زندگی این دانشجوها باشد که بتوانند با آن زندگی کنند حتی در رشته های علوم انسانی و نباید فکر کنیم که کار آفرینی فقط مختص رشته های فنی است . باید این را بدانیم که رشته های علوم انسانی هم باید در کار آفرینی هستند و باید باشند و امروز اثبات این حرف در شرکت  گوگل است که نیروهایش از همین نیروها هستند . باید جهان را دید و جهان را مطالعه کرد و از الگوهای دانشگاهای پیشرو در داخل و خارج استفاده کنیم تا بتوانیم در دانشگاهها تحول را ایجاد کنیم

مشارکت دانشجویان را در موضوع پژوهش چگونه می بینید؟

 خوب نیست و متاسفانه جای کار دارد ، هنوز نگاه دانشجو نگاه مدرک گرایی است .  من معتقدم که دانشجو و روح و ذهن خلاقی دارد و باید این نگاه مدرک گرایی را از ذهن دانشجو دور کنیم . البته وزارت علوم و همه  ء  متولیان کار دارند تلاش می کنند  تا این دیدگاه عوض شود و دیگر دانشگاه فقط جای مدرک گرفتن نباشد بلکه ذهن خلاق داشته باشند و دانشجو باید بتواند  با کسب تخصص از طریق  مراکز رشد و پژوهش و کارگاههای علم و فن آوری ایده سازی و کار آفرینی کند و قدم های مثبت بردارد . 

آقای دکتر بفرمایید نگاه شما به موضوع گام دوم انقلاب و پژوهش چه نگاهی است ؟

در گام دوم باید بخش دوم نظام را هم دید،  بعد از چهل سال با یک نظام بزرگ ،  قوی  و منسجم رو به رو هستیم  وباید این مهم را دید و امیدواریم که ما بتوانیم جامعه را به مرحله خوبی پیش ببریم . در نظر داشته باشیم که ما در خاورمیانه از نظر رشد علم ومقالات حرف اول را می زنیم و خیلی از دانشگاهای ما در جمع دانشگاه های پیشرو  در جهان قرار دارند  و این نکته مهم و ارزشمندی است که ما می توانیم به آن  اتکا بکنیم و دانشگاههای خود را تبدیل به دانشگاههای پیش رو کنیم .

 آقای دکتر نقش پژوهش را در تولید و رونق ملی چگونه می بینید ؟

حتما و قطعا موثر است . هر چقدر پژوهش کاربردی تر باشد تولید ما بهتر می شود .  باید پژوهش در ساختار کیفی پر رنگ تر باشد،  اصطلاحاً باید بگوییم این پژوهش اینقدر موثر باشد که ساختار کیفی ما را بهتر کند و با نگاهی که نظام به وزارت خانه دارد ایمان دارم که با تلاش و همت بیشتر پژوهش های ما روی کیفیت صنعت و تولیدات ما اثر خواهد داشت .

و  حرف آخر با دانشجویان ؟

من عقیده دارم که دانشجو عنصر خلاق و فعالی است و اگر بداند چه نیرویی دارد  و این نیروی فکر خود را درک کند قطعا به موفقیت می رسد . الان جالب است دفاتر مرکز رشد و پارکهای علم و فن آوری ثابت کرده که دانشجو چقدر فعال  و خلاق است . یک مقدار باید نظام های فکر و نظام های آموزشی  و تقویم آموزشی را عوض کرد و روحیات  دانشجو را به عنوان سرمایه این کشور بسازیم و کمک کنیم که جامعه از اندیشه دانشجو سیراب شود  و در پایان از شما و همکاران محترم تشکر  می کنم که به موضوع پژوهش پرداختید . خسته نباشید .


( ۳ )